Bir Töre Komedyası özelliği taşıyan "Şair
Evlenmesi", görücü usulüyle evliliğin sakıncalarını konu almaktadır.
Batılı tutum ve davranışı, kılık ve kıyafetiyle pek sevilmeyen, eğitimli
olmasına rağmen saf bir yapıya sahip Şair Müştak Bey, sevdiği Kumru
Hanım'la, kılavuz ve yenge hanımlar aracılığıyla evlenmiştir. Nikah
sonrasında kendisiyle evlendirilen kişinin, Kumru Hanım'ın çirkin ve
yaşlı ablası Sakine Hanım olduğunu görünce önce bayılır sonra itiraz
eder. Mahallelinin de işe karışmasıyla başına gelenleri kabul etme
mecburiyetinde kalan Müştak Bey'in imdadına arkadaşı Hikmet Bey yetişir.
Hikmet Bey'in mahalle imamına verdiği rüşvetle olay çözülür, yapılan
hile sonuçsuz kalır.Sonunda muradına eren Müştak bey Kumru Hanım'a
kavuşur. Ancak Hikmet Efendi birbirleriyle görüşmeden evlenmeye
kalkmanın sonucunun kötü olacağını söyler. Müştak Bey'in aklı başına
gelir. Tema : Görücü usulü evlenmenin sakıncıları. Kahramanlar:Müştak
bey,Kumru,Ziba Dudu,Habbe Kadın,Sakine Hanım,Ebüllaklaka,Batak Ese,Atak
Köse,Hikmet Efendi


Batı üslubuyla yazılmış olan "Şair
Evlenmesi", buna rağmen yine de içinde geleneksel türk tiyatrosu etkisi
taşımaktadır. Eski ile yeni, doğu ile batı arasında bir köprü olma
niteliğine sahiptir.

1839'da ilan edilen Tanzimat Fermanı'yla
Osmanlı Devleti tamamen batıya açılmıştır. Gerçekleştirilen birçok
reformlarla, her alanda bir yenileşme ve gelişme çalışması başlatılıp,
batılılaşma gayretine girişilmiştir. İşte bu dönemde batıya öğrenci
gönderilme ve eğitimini tamamlayan öğrencilerin yurda geri dönmesiyle
batılı kültürü de Osmanlı'nın içine girmeye başlamıştır... İşte Türk
tiyatro edebiyatının ortaya çıkışı da bu dönemde olmuştur. Paris'te
öğrenim gören, yurda dönüşünde Agâh Efendi ile birlikte "Tercüman-ı
Ahvâl" adlı ilk özel gazeteyi çıkaran İbrahim şinasi'nin gazetede
yayınladığı "Şair Evlenmesi" de bu etki altında yazılmış ama oynanmamış
ilk tiyatro oyunu olarak kabul edilmektedir...

Buna rağmen,
Abdülhak Hamit'in babası Hayrullah Efendi'nin Şinasi'den on beş yıl
kadar önce "Hikaye-i İbrahim Gülşeni" adında romanla tiyatro arası bir
eser meydana getirmiş olmasına rağmen bu eseri yayınlamadığı iddia
edilmektedir.

Görücü usulü evliliği, halk diliyle ve yine
toplumdan seçilmiş karakterler ile eleştirel boyutta incelemiş olan
"Şair Evlenmesi" bu açıdan bakınca batı tiyatrosunu sadece teknik açıdan
örnek aldığını göstermektedir...şinasi, bu yeni tekniği Türk
tiyatrosuna sokabilmek için, Türk toplumuna ve seyircisine yabancı
olmayan bir konuyu alışkın olunan oyun kişileri aracılığıyla ele
almıştır.

"Şair Evlenmesi", geleneksel türk tiyatrosunun aksine
serim-düğüm-çözüm kısımları bulunan bir olay dizisi üzerine kurulmuştur.
erwr Bu anlamda "Şair Evlenmesi", Türk toplumuna ait töresel bir olayı
batı teknikleriyle birleştirerek bir ilke imza atmıştır. Daha önce de
yazılmış olan oyunların varlığından söz edilse de, "Şair Evlenmesi" ilk
Türk tiyatro oyunu olarak kabul edilir.